Hoe loc 1201 weer turquoise werd

Onze jongere lezers weten niet beter dan dat de treinen van NS geel zijn. De ouderen herinneren zich nog de groene, rode en blauwe treinen van vroeger. En de echte veteranen weten dat er in het begin van de jaren 50 ook grijsgroene treinen hebben gereden, getrokken door een 1100, 1200 of 1300.

De naam van deze kleur kun je op twee manieren schrijven en uitspreken. Op z’n Frans: turquoise [turkwaze] of op z’n Nederlands: turkooizen [turkoojsen]. Wij van de redactie zeggen [turkwaze], dus schrijven we turquoise.

Mevrouw Den Hollander

Het verhaal gaat dat de vrouw van de toenmalige president-directeur Den Hollander deze kleur had uitgekozen voor de nieuwe elektrische locomotieven en rijtuigen. Of dat verhaal klopt is niet bekend. Ook in Frankrijk, waar de 1100’en en 1300’en vandaan kwamen, reden treinen in zo’n kleur rond. In elk geval heeft de turquoise periode bij NS niet lang geduurd: het bleek een lastige en besmettelijke kleur. Hierop besloot men over te stappen op Berlijns blauw.

Inmidddels zijn enkele museumlocomotieven weer in het turquoise te zien: loc 1125 van het Spoorwegmuseum en loc 1201 van de Stichting Klassieke Locomotieven (KLOK). Deze loc is sinds april 2016 langdurig uitgeleend aan het Spoorwegmuseum, waar ze een prominente plek in de grote hal heeft gekregen.


Amersfoort, 17 oktober 2014. Loc NS 1201 tijdens de manifestatie “175 jaar spoor”.

Hoe zag turquoise er uit?

Het probleem van deze kleur is: je hebt turquoise en je hebt turquoise. Hoe zagen die treinen er meer dan een halve eeuw geleden precies uit? Er bestaan wel een paar kleurenfoto’s, onder andere van de bekende fotograaf Luud Albers, maar een foto kun je alleen gebruiken als indicatie, niet voor het vaststellen van de exacte kleur. Toch is het een werkgroep van de KLOK gelukt om de juiste kleur te achterhalen.

Hoe men dat heeft gedaan was het onderwerp van een presentatie door Aad de Meij van de KLOK, die hij recent gaf voor de Vrienden van het Spoorwegmuseum. Op onderhoudende wijze vertelde Aad over de geschiedenis van de KLOK, die begon met het redden van de NS 1501 en verschillende andere locomotieven, en over het project om de 1201 weer terug te brengen in de oorspronkelijke staat.

Aad is van plan om deze presentatie vaker te geven, dus te zijner tijd misschien bij uw NVBS-afdeling. Maar u kunt ook een iets verkorte en aangepaste versie zien via deze link.

Oh ja: de juiste kleur is NCS 5010-G10Y. Die kunt u bij de verfhandel laten mengen (alleen is zo’n grote pot misschien wat veel voor een H0-model).

Stichting Klassieke Locomotieven (KLOK)

Het doel van de Stichting Klassieke Locomotieven (KLOK), en de hieraan gelieerde Werkgroep loc 1501, is het behouden en restaureren van klassieke locomotieven van de Nederlandse Spoorwegen.

De activiteiten begonnen in 1986, toen de laatste locomotieven van de serie 1501-1506 buiten dienst gingen. Dankzij een initiatief van een aantal Rotterdamse machinisten bleef de NS 1501 bewaard, naast twee locomotieven van deze serie die terugkeerden naar Engeland. Later werden ook elektrische locomotieven van de series 1100, 1200 en 1300 van de sloop gered.

De collectie bestaat nu uit de locs 1122, 1201, 1218, 1221, 1304, 1315 en 1501. (De locs 1218 en 1221 hebben bij ACTS gereden onder de nummers 1253 resp. 1255.)

Kijk voor meer informatie op www.klassieke-locs.nl

Dit artikel verscheen in december 2017 in het digitale blad NVBS Actueel. Tekst en foto Nico Spilt.