dinsdag 27 maart 2012

Is een vliegtuig besturen moeilijk?





PH-GYS, 25 april 2003. Op weg van Lelystad naar Texel.
 
Mensen vragen mij weleens: Nico, zo'n vliegtuig besturen, is dat nou niet moeilijk? Dan zeg ik: dat is best wel even wennen. Want je kunt niet alleen heen en weer, maar ook op en neer. Verder is het net als autorijden. Denk eraan dat je in de lucht altijd rechts moet houden.
 
 
 

zondag 25 maart 2012

Zondag 25 maart 2012: zomertijd

Klok uur vooruit

Bij de overgang van winter- naar zomertijd gaan de stationsklokken vanaf 2 uur 's nachts sneller draaien tot ze 3 uur aangeven. Bij de overgang van zomer- naar wintertijd staan de stationsklokken 's nachts om 2 uur een uur stil. Dit kun je zelf op het perron controleren! De "echte" tijd is de wintertijd. Zie ook spoortijden.




zaterdag 24 maart 2012

Dit is van de gekke


Het spookt op de spoorbaan. In de jaren 50 heb ik ze allemaal gelezen, de boeken over Arendsoog en zijn indianenvriend Witte Veder. Dit is deel 8 uit een serie van 63, geschreven tussen 1935 en 1993 door Johannes Nowee, later door zijn zoon Paul.

Zo'n boek helemaal lezen lukt me niet meer. Twee dingen herinner ik me nog goed: Arendsoog en Witte Veder schoten nooit iemand dood, want ze waren erg gelovig (uitgeverij Malmberg was zwaar katholiek), en Witte Veder sprak gebroken Nederlands: "Mij hier blijven? Misschien hij denken, jij alleen met spoorwegman."

Dit taaltje is later overgenomen door tv-indiaan Klukkluk ("dit is van de gekke"). En tegenwoordig praten ook hoogopgeleiden zo: "Dat is van de gekke in deze tijd van bezuinigingen" (minister Verhagen).

Karl May

Nowee was geïnspireerd door het werk van Karl May, schrijver van verhalen over Winnetou en Old Shatterhand. "Ik ben nu Het Kapitaal aan het lezen van Karl May". "Dat is van Karl Marx, niet van Karl May!" "Ik dacht al, wat komen er weinig indianen in voor..."

Culinair en sportief

In Bilthoven was vroeger een bowlinghal waar je met je gezelschap ook kon eten. Die adverteerde met de slogan "culinair en sportief".

Die bowlinghal bestaat niet meer, maar de slogan nog wel. Google maar eens culinair en sportief. Vreten en zweten!



De pet van mijn opa


 

Mijn grootvader Nico Spilt, naar wie ik ben vernoemd, heeft van 1918 tot 1949 als rangeerder gewerkt op station Hilversum. Zijn NS-pet is nu in mijn bezit. De schedelomvang van het geslacht Spilt is in twee generaties duidelijk toegenomen.

vrijdag 23 maart 2012

Ons Hilversum

Vrij veel reizigers voor zo'n dorpje


Ons Hilversum. Door Cor Bruijn. Uitgeverij Ploegsma, Amsterdam 1963. Tweede herziene druk. Uitgegeven in opdracht van de Gemeente Hilversum. Het omslag en veel illustraties zijn getekend door Pieter Pouwels, die tijdens de oorlog politieke prenten maakte voor het foute blad Storm SS.

Ik kreeg dit boek, samen met honderden andere Hilversumse kinderen, toen ik op 19 juli 1963 afzwaaide van de lagere school. Dat was de Dr. Ir. C. Lelyschool in Hilversum-Noord. Het werd uitgereikt door meester Pruim, hoofd van deze school, namens het gemeentebestuur van Hilversum.

In een jeukopwekkende stijl wordt de geschiedenis van het dorp Hilversum beschreven. Waaronder natuurlijk ook de aanleg van het spoor:

"Maar eindelijk dan toch, eindelijk brak ook voor ons het ogenblik aan, waarop het eerste ijzeren paard over ijzeren staven een sleep zware wagens achter zich aan langs ons dorp trok, want op de 20e juni 1874 werd de spoorlijn Amsterdam-Amersfoort geopend. Ook kwam toen het lijntje Hilversum-Utrecht in gebruik. (...) Er werden in het jaar 1876 reeds 76000 reizigers van en naar Hilversum vervoerd. Tegenwoordig is dat wel tienmaal zo veel en nog meer, maar we moeten wel bedenken, dat ons dorp toen slechts ongeveer 7000 inwoners telde en nu meer dan 100.000. 76000 reizigers per jaar d.i. ongeveer 200 per dag. Ik vind dat vrij veel voor zo'n dorpje."




woensdag 21 maart 2012

In bad met Ada Kok

Mensen vragen mij weleens hoe het komt dat ik er, ondanks mijn gevorderde leeftijd, nog steeds zo goed uitzie. Tja, dat heeft alles te maken met een gezonde geest in een gezond lichaam.
 
Ik was vroeger lid van de Melkbrigade: als je drie keer per dag melk dronk, dan kreeg je een diploma van Joris Driepinter. In die tijd dacht men nog dat melk gezond was; bovendien moest er een enorme gesubsidieerde melkplas worden weggewerkt.

Verder was ik lid van zwemvereniging De Robben. Elke maandagavond ging ik baantjes trekken. Ik ben zelfs weleens in bad geweest met Ada Kok. Ik bedoel: het zwembad aan de Kapelstraat in Hilversum.
 
 
 
 
 
 


NS Love Train


Bunnik, 21 maart 2012. Treinstel 273 reed vandaag door het land als NS Love Train. Aan boord jongelui die een prijsvraag hadden gewonnen: ze moesten vertellen welke romantische treinreis zij met hun nieuwe liefde zouden willen maken. Laten we hopen dat ze de bekleding een beetje schoon hebben gehouden.
 

Sik 316



Bunnik, 21 maart 2012. Er moeten honderden van deze nummerplaten bestaan. Ik ben de trotse eigenaar van een van de twee platen van Sik 316. De bijbehorende locomotor bestaat ook nog steeds. Die zou het vast leuk doen in de tuin, maar dat krijg ik er in onze huisvergadering nooit door.



De villawijken zijn uitstekend

Hilversum

Mooi? Ja en neen. Het is niet onaardig bedoeld, maar niemand kan beweren dat Hilversum in diepste wezen mooi is. Oude geveltjes, kunsthistorische gebouwen, grappige kleine straatjes, een oud torentje, dat zijn allemaal zaken die Hilversum niet kent. Het moderne raadhuis van Dudok is prachtig; klim de toren maar op. Het is wel de moeite waard om die 246 treden op te stappen; u staat dan 62 meter boven A.P.

De Kerkbrink doet het aardig. De villawijken zijn uitstekend. U moet in Hilversum de radiostudio's bekijken en daarbij vooral de hoorspelkern aandacht geven. Hilversum is een goed woon- en koopcentrum. Het ligt in een prachtige omgeving, dat zult u wel ontdekken, wanneer u richting 's-Graveland wandelt of naar Kortenhoef gaat. Ga vooral eens de richting Lage Vuursche uit of wandel, evenwijdig met de spoorbaan, naar Hollandsche Rading.

Het arme heidedorpje Hilversum is een belangrijke plaats geworden en als u hier bent, zit u vlak bij Loosdrecht, waar tientallen boten en tientallen vermaak­gelegenheden u wachten.


Tussen aankomst en vertrek. Lize Stilma. Illustraties Jan Rodrigo. Uitgave van de Afdeling Propaganda van de NS uit 1964. Alle Nederlandse plaatsen met een station, met een beschrijving van wat er in of rond die plaatsen valt te zien. Tenenkrommende teksten, dus dit boekje kon ik echt niet laten liggen.


zondag 18 maart 2012

De man met de twee horloges

Bastiaan Bommeljé, hoofdredacteur van Hollands Maandblad, komt nooit te laat op afspraken


NRC Handelsblad, 5 maart 2011


Marina's Blog (marinalog.web-log.nl bestaat niet meer), 16 juni 2008


Vrij Nederland, 9 januari 2009



 Pim te Bokkel op Twitter, 24 april 2018



DUIC, 15 april 2015.

Zie ook mijn artikel over spoortijden.








De man met de zes vingers


Reclame voor de Thalys, circa 2000. Er is iets raars met deze foto: te grote hand, te klein lichaam. Of misschien de hand van een grote meneer?


Vergelijk ook het schilderij van Rembrandt: Het joodse bruidje (1667). De man met de zes vingers!





Hogesnelheidstreinen (boekbespreking)

Door Henry van Amstel. Uitg. Uquilair, 2007. ISBN 9071513629.

Eind december 2007 ontving ik van uitgeverij Uquilair het boek "Hogesnelheidslijnen", geschreven door Henry van Amstel en enkele andere auteurs. Ik was ook uitgenodigd voor de boekpresentatie, maar daar kon ik helaas niet bij zijn. Waar had ik die eer aan te danken? Uquilair, waarmee ik weleens een dingetje heb gehad in verband met een foto uit mijn archief, staat niet bekend om het kwistig uitdelen van recensie-exemplaren.

Ik heb in elk geval gratis een dik boek, dat bovendien ook nog eens een goed boek is. Tenminste als je geïnteresseerd bent in hogesnelheidstreinen, want goed beschouwd zijn dat natuurlijk saaie treinstellen, waarvan de vorm gedicteerd is door windtunnels. Je krijgt er vaak ook weinig van te zien, tussen hun geluidschermen en in hun tunnels. En wie met zijn Noord-Europese postuur weleens in een Franse TGV heeft gezeten, heeft het voorlopig ook wel weer even gehad qua reisplezier.

Maar technisch gezien gaat het natuurlijk wel om interessante treinen. Vanwege de hoge snelheden waarmee ze rijden, 250 km/uur of meer, zijn er bijzondere voorzieningen nodig voor wat betreft de beveiliging. Normale seinen langs de baan zijn met dit soort snelheden niet mogelijk: de machinist moet via zijn instrumentenpaneel geïnformeerd worden. Daar zijn diverse systemen voor, waarvan ERTMS de laatste ontwikkeling is. ERTMS bestaat in verschillende varianten (“levels”). Voor de HSL heeft men in Nederland gekozen voor een variant die nog niet helemaal is uitontwikkeld, waardoor het veel langer duurt voordat er snelle treinen over kunnen rijden dan politici en railconsultants ons hebben voorgeschoteld.

Ook gebruiken deze treinen zeer veel energie, wat weer bijzondere eisen stelt aan de stroomvoorziening. Zo is de HSL in Nederland geëlektrificeerd met 25.000 Volt wisselstroom in plaats van de gebruikelijke 1500 Volt gelijkstroom. Deze hoge spanning vraagt om extra voorzieningen voor de veiligheid, bijvoorbeeld bij de teruggeleiding van de retourstroom naar de onderstations. Verder zijn er op verschillende plaatsen in Nederland (en België) spanningsluizen nodig op plaatsen waar het oude en nieuwe systeem elkaar ontmoeten.

De technische hoofdstukken in dit boek zijn geschreven door Iliya Vaes (ERTMS), Antoon Hermans (beveiliging TGV-verkeer) en Bart de Vet (energievoorziening). Henry van Amstel tekende voor de algemene hoofdstukken, waarin diverse landen de revue passeren. Daaronder natuurlijk Japan, die met zijn Shinkansen of “Kogeltreinen” in 1964 de primeur had. In Europa zijn onder andere Frankrijk (vanaf 1981) en Duitsland (vanaf 1991) actief op dit gebied.

De Franse TGV stond model voor de Thalys, die onder andere ook in België en Nederland is te zien. Van de Thalys bestaan twee varianten: eentje die sterk lijkt op de klassieke TGV (spitse neus, gedeelde ruiten in de machinistencabine) en eentje met een iets rondere neus en één grote ruit. Het eerste type wordt aangeduid met de afkorting PBA, het tweede type met PBKA, waarbij de letters verklaren in welke landen de treinstellen kunnen rijden: Parijs, Brussel, Amsterdam, Keulen. De PBKA-stellen zijn overigens niet welkom op de Duitse Neubaustrecke, omdat ze daarvoor te weinig energie krijgen uit 15000 Volt die daar op de bovenleiding staat.

Andere landen die in dit boek aan de orde komen zijn België (doorgangsland van Franse en Duitse treinen), Engeland (waaronder de Eurostar, een voor het Engelse profiel aangepaste TGV), Spanje (HSL op normaalspoor, terwijl de rest van het net breedspoor is), Italië, Zuid-Korea, Taiwan, plus een hoofdstuk waarin kort diverse andere landen worden behandeld. In dit boek tel je pas mee vanaf 250 km/uur, vandaar dat bijvoorbeeld Zwitserland (Bern-Olten, 200 km/uur, maar wel met echte HSL-treinstellen) in het boek niet wordt genoemd.

Veel aandacht wordt in het boek besteed aan de HSL-Zuid, de hogesnelheidslijn van Amsterdam via Rotterdam en Breda naar Antwerpen, die maar moeizaam op gang wil komen. Er is ooit ook sprake geweest van een HSL-Oost, die een hogesnelheidsverbinding van Amsterdam via Utrecht en Arnhem met Duitsland zou moeten opleveren. De auteur, die bij beide projecten betrokken is geweest, betreurt het dat de HSL-Oost door de politiek is afgeblazen, al zou deze lijn nooit rendabel te krijgen zijn. Maar dat is volgens hem niet de enige reden om een HSL aan te leggen: zo’n lijn heeft ook een symbolische waarde.

Maar er zullen belastingbetalers zijn die het voorlopig met de HSL-Zuid – en met de Betuweroute for that matter – wel eventjes genoeg vinden. Om maar te zwijgen van uw webmeester, die waarschijnlijk zijn blokpost kan afbreken als de HSL-Oost er ooit nog eens komt.


Gevaarlijke vrouw met rood haar en bleke huid

Baarn, 14 juni 2008. Tijdens het "grootste staatsbezoek aller tijden" brachten een stuk of zestig koninklijke hoogheden een bezoek aan het Spoorwegmuseum, aan Baarn en aan Soestdijk. De genodigden met hun gevolg arriveerden per Blokkendoostrein.

Ik had mijn grootste fototoestel omgehangen en kon daarmee ongestoord het persvak op het perron bereiken. Ik wilde daarna achter de stoet aanlopen om de koninklijke wachtkamer even te kunnen bekijken, maar dat is helaas niet gelukt, zelfs niet toen ik zei dat ik namens een zeer belangrijke website foto's wilde maken. Maar als royalty-aanhanger pur sang was ik al lang blij met de foto's die ik op het perron heb kunnen maken.


Het topstuk was Elizabeth I, die mij met haar blik dwong haar te portretteren. Een gevaarlijke vrouw, met rood haar en een bleke huid. Hoe erotisch had u het gehad willen hebben?

Meer royalty.



Het geheim van het numerieke toetsenbord




Naarden, 30 juli 1976. Als student verdiende ik wat bij als administratief medewerker op het kantoor van een woningexploitant (Cobouw). Daar heb ik mijn behendigheid op de rekenmachine opgedaan. De telefoons op mijn bureau hadden nog een kiesschijf. Je kon in die tijd ook nog gewoon roken achter je bureau. Pc's had je toen nog niet, wel typemachines (zie links in het midden van de foto).

Wat is het geheim van het numerieke toetsenbord?



Mijn eerste computer (1981)

Commodore 4032

Mijn eerste computer kocht ik in 1981. Dit was een Commodore 4032. De laatste twee cijfers slaan op het geheugen: 32 kilobytes. Tegenwoordig is dat amper genoeg voor een klein plaatje, maar vroeger moest je hier alles mee doen. 32 Kb was dus de ruimte die beschikbaar was voor zowel het programma dat je wilde gebruiken, als de gegevens die je met dat programma wilde verwerken.


CBM 4032. Gekocht op 23 juni 1981. Prijs 4189 gulden, plus 325 gulden voor de cassetterecorder. Floppydrive CBM 2031, in 1982 gekocht voor 3550 gulden. De 5.25" floppy's kostten 10 gulden per stuk. Niet op de foto staat printer CBM 4022P.

Programma's kon je zelf maken met behulp van Basic, of als je handig was rechtstreeks in machinetaal. Voor de opslag van gegevens gebruikte deze computer cassettebandjes. Als je met een ander programma wilde werken, was je minuten bezig om dat programma te laden. Een jaar later kocht ik er daarom een floppydrive bij. Die werkte met 5.25" diskettes. Ook had ik een printer, die werkte met kettingpapier.

De computer bezit een gebruikerspoort waarop je met wat handigheid zelf dingen kunt aansluiten. Bijvoorbeeld de joystick die je op de foto ziet, waarmee ik eenvoudige spelletjes kon besturen. Ik had ook een versterkertje ingebouwd, zodat de computer geluiden kon voortbrengen. De geluidssterkte werd geregeld met de ronde knop onder het beeldscherm. De computer kon ik, via een relais, ook zelf telefoonnummers laten bellen vanuit mijn adressenbestand.

Deze computer is niet te vergelijken met wat je tegenwoordig met een pc in huis haalt. De grafische mogelijkheden waren uiterst beperkt. Niet alleen vanwege het kleine geheugen, maar ook omdat je de pixels op het scherm niet afzonderlijk kon aansturen. Het scherm was opgebouwd uit 25 regels waarop 40 tekens pasten. Bij elkaar 1000 vakjes waarin je een letter, cijfer of symbooltje kon laten verschijnen.

De programma's die ik zelf maakte waren meestal administratief van aard: een adressenbestand, een programma om de score van dartwedstrijden bij te houden, een boekhoudprogramma (waarvan ik me later realiseerde dat ik een spreadsheet had gebouwd). In hobbykringen circuleerden ook spelletjes. Die kon je kopen of ruilen tegen zelfgemaakte programma's. Er bestonden zelfs vrij goede tekstverwerkers en schaakprogramma's.

Rond 1980 waren behalve Commodore diverse andere merken actief: Apple, Atari, Tandy, Sharp, en een rij nu allang vergeten namen. Allemaal computers voor de echte hobbyisten, die het leuk vonden om zelf te programmeren. Dat ging meestal in Basic, een eenvoudige programmeertaal. Elk merk had zijn eigen dialect, en bovendien waren de computers technisch volledig verschillend, dus een programma voor de Apple moest je helemaal ombouwen als je dat op een Commodore wilde gebruiken.


Er bestond wel een soort Esperanto: dat was Basicode. Dit was gemaakt in opdracht van het NOS-programma Hobbyscoop, dat een keer per week op de radio werd uitgezonden. Er werd altijd ook een Basicode-programma uitgezonden, dat je op een cassetterecorder kon opnemen en daarna in je eigen computer kon gebruiken. Tegenwoordig zouden we dat "downloaden" noemen. Een paar minuten lang zond de radio dan een hoop gekrijs en gepiep uit.

Commodore had ook grotere computers, waarmee men zich richtte op de zakelijke markt. Dat is nooit wat geworden, want die markt werd begin jaren 80 ingenomen door de "echte" pc's, met het besturingssysyteem dat Bill Gates in zijn garage had ontwikkeld. Wel een succes was de Commodore 64, een spelletjescomputer die je op een kleuren-tv kon aansluiten. Daarvoor waren ook leuke spelletjes te koop. Dat moest ook wel, want deze computer werd vooral gekocht door mensen die niet van plan waren om zelf te programmeren.

Meer lezen

In memoriam Jack Tramiel (uitvinder Commodore)

Mijn computers (externe link)





Treinen in het Land van Down

Peter Middendorp schreef in maart 2009 in zijn column in De Pers: "Niet dat ik iets tegen mongolen heb, of eigenlijk wel trouwens, waarom ook voorzichtig zijn, zij lezen toch niet mee."

Die column ging over iets heel anders, maar opeens stond die passage in de tekst. "Een zijsprong, een grapje, of met een moeilijk woord: een registerwisseling. Er zijn mensen die zoiets niet begrijpen. Ze lezen moeilijk, ze hebben geen gevoel voor humor, ze kunnen zich geen leven voorstellen waarin ze zich eens een keer niet ergens verongelijkt over zouden kunnen voelen."

Hoe het ook zij: Peter Middendorp werd gedaagd door een beledigd echtpaar. Niet gedaagd voor de rechtbank, maar voor de Raad voor de Journalistiek, een soort neprechtbank.

Naar aanleiding hiervan schreef ik een stukje over mijn dochter: treinen in het Land van Down.



Zeeuws meisje

Vroeger kwam ze ons vertellen dat we geen cent te veel moesten betalen. Tegenwoordig vindt ze haar gezondheid belangrijker dan geld. Dat heeft ze van haar vader: die vaart op een reddingboot en gebruikt dus Becel.


Ook ik heb reddingwerkers in mijn familie. Mijn overgrootvader Adriaan de Jager heeft aan het begin van deze eeuw gezorgd dat Stellendam een eigen reddingboot kreeg. Verschillende van zijn zoons voeren ook mee.

Mijn grootvader Leen de Jager was machinist. Die kon de dieselmotor repareren, al lag de boot bij windkracht 12 op zijn kop in zee en was het licht uitgevallen. Zijn broer Arie de Jager handelde, als hij even geen mensen moest redden, in olie en gas. Ik zie hem nog door Stellendam lopen, een oude man met twee flessen butagas op zijn schouders.

In het dorp woonde ook mijn andere overgrootvader, Gerrit van Gelder. Die heeft regelmatig op de reddingboot meegevaren als ‘opstapper’. Hem zag ik altijd bezig in zijn tuin, op zijn klompen de volvette klei omspittend; hij is er 98 mee geworden.

Stuk voor stuk mannen die aan één jasje niet genoeg hadden als ze al hun medailles wilden opspelden. Dacht u dat die ‘s ochtends Becel en halvajam op hun crackertje smeerden? Neen, die aten dikke boterhammen met gebakken eieren, of bruine bonen met spek. En natuurlijk gebakken vis waar de verzadigde vetten van afdropen.

Geschreven in januari 1999, naar aanleiding van irritante Becel-reclames. Zie ook www.nicospilt.com/Stellendam.htm


Monument Harmelen wordt vervangen

Het monument voor de treinramp in Harmelen wordt toch vervangen.

Op 8 januari 2012 werd de gedenksteen met de namen van de slachtoffers onthuld door mr. Pieter van Vollenhoven, maar al snel ontdekten nabestaanden fouten in de namenlijst.

In eerste instantie wilde de gemeente Woerden, waar Harmelen onder valt, een voetnoot aan het monument toevoegen met de aanpassing, maar nu is alsnog besloten tot een volledige correctie. De kunstenaar zal een dunne plaat hardsteen met de juiste tekst over de huidige steen plakken.

Gartenhaus 'Nico Spilt'



Blokpost Bunnik in schaal H0. Dit bouwpakket is ontwikkeld door Frank Drees uit Hannover met behulp van laser-cut-techniek. Het Gartenhaus 'Nico Spilt' is ook te koop als bouwpakketje. Prijs € 9,90 euro plus € 1,50 verzendkosten. De verzendkosten vervallen als je mij een technisch goede foto stuurt van het huisje op jouw modelbaan of diorama. De foto wordt natuurlijk gepubliceerd op Langs de rails! 
Meer informatie.



Snerpende treinen in Hilversum


Gooi- en Eemlander, 17 maart 2012. ProRail doet opnieuw een poging om de geluidoverlast bij station Hilversum te bestrijden.


Die schöne blaue Danube-rivier

(Popfestival) Sziget speelde zich ook dit weekend af op een boomrijk eiland in de Danube-rivier. Met de boot vanaf het centrum van Boedapest vaar je zo in een half uurtje een andere wereld binnen.

Citaat uit gratis kwaliteitskrant De Pers van 18 augustus 2008. Ik mailde de redactie: "Misschien een leuk weetje: de Danube-rivier wordt ook wel de Donau genoemd." Daar hoor je dan natuurlijk niks meer van.

Zie ook Uitgeperst.








zaterdag 17 maart 2012

Waarom deze blog?

Geen idee. Waarom zou ik eigenlijk bloggen als ik ook al een populaire website heb?